CEZA
HUKUKU KAPSAMINDA HAKSIZ TAHRİK
HAKSIZ TAHRİK NEDİR?
Haksız tahrik 5237
Sayılı Türk Ceza Kanunun 29. maddesinde ceza sorumluluğunu
azaltan bir neden olarak düzenlenmiş olup ilgili madde şu şekildedir;
“Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi
altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine on sekiz
yıldan yirmi dört yıla ve müebbet hapis cezası yerine on iki yıldan on sekiz
yıla kadar hapis cezası verilir.
Diğer
hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.’’
HAKSIZ TAHRİK ŞARTLARI
NELERDİR?
Haksız tahrik şartları
TCK’da yer almamış, Yargıtay kararlarında belirlenmiştir. Somut olayda haksız
tahrikin derecelendirilecek ve cezada indirime gidilecektir. Haksız tahrik
şartları şu şekildedir;
-
Haksız tahrik oluşturan bir fiil
bulunmalı
-
Haksız tahrike neden olan fiil “haksız
bir fiil” olmalı
-
Haksız tahrik teşkil eden fiil faile
yönelik olmalı
-
Fail, öfke veya şiddetli elemin etkisi
altında suç işlemeli
1. Haksız
tahrik oluşturan bir fiil bulunmalı
Haksız tahrikten
bahsedebilmek için öncelikle haksız tahrik oluşturan bir eylemin mevcut olması
gerekir. Bu nedenle yasal ve hukuki bir hakkını kullanmasına karşılık
gerçekleştirilen hukuka aykırı davranışın haksız tahrik kapsamında olması
mümkün değildir.
2. Haksız
tahrike neden olan fiil “haksız bir fiil” olmalı
Haksız tahrike neden
olan fiilin haksız olup olmadığını hâkim takdir eder. Hâkim bu takdir yetkisini
kullanırken toplumda var olan değerlere göre bir değerlendirme yapar.
3. Haksız
tahrik teşkil eden fiil faile yönelik olmalı
Kişinin haksız fiili
gerçekleştiren faile karşı eylemde bulunması halinde haksız tahrik uygulama
alanı bulacaktır. Aksi halde, haksız fiili uygulayan kişiden başka bir üçüncü
kişiye karşı suç işlenmesi halinde haksız tahrik indirimi uygulanmayacaktır.
4. Fail,
öfke veya şiddetli elemin etkisi altında suç işlemeli
Fail suç işlerken
kendisine karşı gerçekleştirilen haksız eylemin öfke veya şiddeti ile suç
işlemiş ise haksız tahrik kapsamında cezasında indirime gidilecektir.
HAKSIZ TAHRİK
İNDİRİMİNİN MİKTARI VE ORANLARI NELERDİR?
Haksız tahrik
kapsamında değerlendirilen fiillere uygulanacak indirim miktar ve oranları
TCK’nın 29. maddesinde düzenlenmiştir. Haksız bir fiilin meydana getirdiği
hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış
müebbet hapis cezası yerine on sekiz yıldan yirmi dört yıla ve müebbet hapis
cezası yerine on iki yıldan on sekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer
hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.