İdari para cezası, devletin idari kurumları tarafından verilen
para cezalarıdır. İdari para cezaları 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’na göre vatandaşın kabahat niteliğindeki fiillerine karşı verilmektedir.
Bu nedenle idari para cezası ödenmezse hapis cezasına çevrilemez, yalnızca icrai
işlemler yapılabilir. Hukuk sistemimizde bu cezalara karşı itiraz yolu
düzenlenmiştir. Bu cezaların iptali, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun
27.maddesi uyarınca genel itiraz yolu ile mümkündür. Verilen idari para
cezasının yasalara uygun olmadığını yahut usule aykırı bir şekilde ceza
verildiğini düşünüyorsanız yasadan kaynaklı itiraz hakkınızı kullanmanız
mümkündür.
BAŞVURU MAKAMI VE SÜRESİ
İdari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari
yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en
geç on beş gün içinde, Sulh Ceza Hâkimliği’ne başvurulabilir. Bu süre içinde
başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir.
Uygulanan idari para cezası yaptırımına karşı aynı süre içerisinde, cezayı
uygulayan ilgili kuruma da itiraz başvurusunda bulunulabilir. Ancak unutulmamalıdır
ki kuruma yapılan başvuru yargı yoluna başvuru için yasada belirtilen 15 günlük
süreyi durdurmaz. Bu nedenle ilgili kuruma ve mahkemeye yapılacak başvuruları
15 gün içerisinde mutlaka yapmak gereklidir. Mücbir sebebin varlığı dolayısıyla bu sürenin geçirilmiş
olması halinde, bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç yedi gün
içinde karara karşı itiraz başvurusunda bulunulabilir. Bu başvuru, kararın
kesinleşmesini engellemez; ancak mahkeme kararın yerine getirmesini
durdurabilir. Aksi takdirde ceza kesinleşecektir.
Yapılacak başvurular bizzat ceza yaptırımı yapılan ilgili, kanuni
temsilcisi veya avukatı tarafından yapılmalıdır. Bu kişiler haricinde yapılacak
başvurular geçerli olmadığı gibi sürenin kaçırılmasına ve itiraz hakkının
kaybına neden olacaktır. İtiraz başvuruları en az iki nüsha şeklinde hazırlanan
dilekçe ile yapılmalıdır. Yasa uyarınca 3.000 (üç bin) TL ve altındaki idari
para cezaları için itiraz üzerine Sulh Ceza Mahkemesince verilecek kararlar kesin
hüküm teşkil etmektedir. Bu nedenle bu kararlara karşı başka bir mahkemeye
başvurma imkânı bulunmamaktadır. 3.000 (üç bin) TL üzerindeki idari para
cezaları için ise Sulh Ceza Mahkemesinin verdiği son karara karşı, söz konusu
mahkemenin yargı çevresinde yer alan Ağır Ceza Mahkemesine en geç yedi gün
içinde itiraz edilebilir.
Verilen idari para cezasına başvuran gerçek veya tüzel kişi,
itirazı konusunda karar verilinceye kadar başvurusundan vazgeçebilir. Bu
durumda bir daha aynı konuda başvuruda bulunulamaz. İlgili kamu kurum ve
kuruluşu da mahkeme tarafından karar verilinceye kadar kanun yolu başvurusunu
kabul ederek idari yaptırım kararını geri alabilir.
İDARİ PARA CEZASI VEREBİLEN KURUMLAR
- DEVLET TÜZEL KİŞİLİĞİ (Bakanlıklar, Belediyeler, Emniyet,
Kaymakamlık, Valilik)
- GENEL MÜDÜRLÜKLER (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Vakıflar
Genel Müdürlüğü, Orman Genel Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Devlet
Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel
Müdürlüğü, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü…)
- SOSYAL KAMU KURUMLARI (İŞKUR, Sosyal Güvenlik Kurumu, Bilimsel
Kamu Kurumları…)
- KAMU KURUMU NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI (TOBB, Türkiye
Barolar Birliği, Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri Birliği)
- DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR (RTÜK, Telekomünikasyon
Kurumu, SPK, BDDK, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Rekabet
Kurumu…)