MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİ NEDİR?

Mirastan feragat ancak düzenlenecek olan resmi bir sözleşme ile mümkün olur. Mirastan feragat sözleşmesi; miras bırakan kişi ile mirasçı arasında düzenlenen, mirasçının miras hakkından vazgeçmesine ilişkin olarak imzalanan sözleşmedir. Yani mirastan feragat sözleşmesi, mirasbırakan henüz hayatta iken mirasçı ile mirasbırakan arasında düzenlenen bir sözleşmedir. Kendisine kalan miras payından feragat eden mirasçı, bu sözleşme ile mirasçılık sıfatını kaybeder.

Mirastan feragat sözleşmesi, mirasbırakan ile gelecekte muhtemel mirasçı olan kişi arasında ivaz karşılığında veya karşılıksız olarak miras hakkından vazgeçmeyi içerir. Bu sözleşme ile mirasçılar, miras paylarından tamamen veya kısmen vazgeçebilir. Mirastan tam feragat halinde, kişi mirasçılık sıfatından tamamen vazgeçmektedir. Bununla beraber, kısmi feragatte, feragat eden kişinin mirasçılık sıfatı devam etmektedir. Mirastan feragat sözleşmesi, mirasbırakan ile her türlü mirasçısı arasında yapılabilir. Yani bu durumda mirasçının hangi derecede mirasçı olduğu, saklı payı olup olmadığı, yasal mirasçı veya atanmış mirasçı olması farklılık arz etmez.

MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİ NASIL DÜZENLENİR?

Mirastan feragat sözleşmesi; iki tanığın katılmasıyla resmi memur tarafından düzenlenir. Resmi memur; sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş başka bir görevli olabilir.

MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ NELERDİR?

Mirastan feragat sözleşmesi; ivaz karşılığında yapılıp yapılmamasına göre ikiye ayrılır:

1) İvazlı Mirastan Feragat Sözleşmesi

Bu sözleşme ile mirasçı, mirasbırakanın sağlığında ivaz (karşılık) alarak kendisine kalacak olan miras hakkından vazgeçmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 565. maddesinde: “Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar…” denilerek ivazlı mirastan feragat sözleşmesinden bahsedilmiştir. Burada kararlaştırılan ivazın miktarının ne olduğu önemli değildir. Yani taraflar, mirasçının aldığı ivazın ileride doğması beklenilen miras hakkından daha az veya daha çok bir bedel olarak belirleyebilir.

2) İvazsız Mirastan Feragat Sözleşmesi

Mirasçının herhangi bir karşılık almadan ileride doğacak olan miras hakkından vazgeçmesidir. İvazlı mirastan feragat sözleşmesi ile ivazsız mirastan feragat sözleşmesinin asıl farkı altsoylar bakımından hüküm doğurup doğurmayacağı açısından önem arz etmektedir.

MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİ ALTSOYU KAPSAR MI?

Mirastan feragat sözleşmesinin ivazlı (bir bedel karşılığında) veya ivazsız (karşılıksız) olması durumunda altsoyun mirasçılık durumu farklılık arz etmektedir. Sözleşmede aksi öngörülmediği takdirde; ivaz karşılığında mirastan feragat, feragat eden mirasçının altsoyunu da kapsar. Feragat eden mirasçının çocukları da mirasbırakana mirasçı olamaz. Ancak sözleşme ile altsoyun da mirasçı olabileceği kararlaştırılabilir.  Fakat mirasçı, ivaz olmaksızın mirastan feragat etmiş ise mirastan feragat altsoyunu kapsamaz. Altsoy mirasbırakana mirasçı olmaya devam eder. Ancak bu durumun da aksi sözleşme ile kararlaştırılabilir.

MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİ İPTAL EDİLEBİLİR Mİ?

Mirastan feragat sözleşmesinin iptal edilmesi mümkündür. Yanılma, aldatma gibi iradeyi sakatlayan hallerden birinin söz konusu olması durumunda sözleşmenin iptali istenebilir. Sözleşmenin şekil şartlarına uygun yapılmaması, hukuka veya ahlaka aykırı olması gibi durumlarda da mirastan feragat sözleşmesinin iptali istenebilecektir. Taraflar sözleşmeyi sona erdirmek amaçlı yapacakları ve yazılı olarak düzenleyecekleri yeni bir sözleşme ile de feragat sözleşmesine her zaman son verebilirler.

Ayrıca mirastan feragat sözleşmesi imzalayacak olan mirasbırakanın; ayırt etme gücüne sahip ve ergin olması gerekir. Mirastan feragat sözleşmesi vekâleten yapılamaz, sözleşmeye mirasbırakanın bizzat katılması gerekir. Aksi hallerde ortada geçerli bir mirastan feragat sözleşmesinin varlığından söz edilemez. Mirasbırakanın tam ehliyetli olmadığı durumlarda imzalanan feragat sözleşmeleri de geçersizdir.

Muvazaa, zihni kayıt veya latife beyanı (şaka) bulunması durumunda mirastan feragat sözleşmesi kesin hükümsüzdür.

Son olarak gabin sebebiyle de sözleşmenin iptali istenebilir ancak bu durumda sözleşmenin iptalinin istenebilmesi için yapılmış olan feragatin ivazlı olması şartı aranmaktadır.

MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİNİN İPTALİ DAVASI

Mirastan feragat sözleşmeleri iptal sebeplerinden birinin bulunması halinde iptal edilebilir. Bu davayı, tasarrufu iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı, mirastan vazgeçen aleyhine açabilir. Söz konusu kişiler miras bırakan öldükten sonra ancak iptal sebebini öğrenmelerinden itibaren bir yıl içerisinde iptal davası açma haklarını kullanabilirler. Bir yıllık süre hak düşürücü süredir. Mirastan feragat sözleşmesi iptal davası, miras bırakanın son ikametgâhı adresinde açılır.