DENETİMLİ SERBESTLİK NEDİR?
Koşullu salıverme süresini tamamlamadan hükümlünün ceza infaz kurumundan çıkarılması olarak tanımlanabilir. Hükümlünün cezasını cezaevinde infaz ederken koşullu salıverilmesine belli bir süre kalınca tahliye edilerek dışarda sosyal hayat içerisinde denetim altında tutularak cezasının şartlı tahliye tarihine kadar infazının sağlanmasıdır. Bu düzenleme salıverilen hükümlünün cezasının sosyal hayat içerisinde infazına olanak sağlayan bir infaz hukuku kurumudur.
KOŞULLU SALIVERİLME (ŞARTLI
TAHLİYE) NEDİR?Hapis cezasının bir
kısmını cezaevinde “iyi halli” geçiren hükümlünün cezasının kalan kısmını
cezaevi dışında denetim altında tutulmak suretiyle şartlı olarak infaz etmesine
olanak sağlayan bir infaz hukuku kurumudur. Koşullu salıverilen hükümlünün hak
ederek tahliye olacağı tarihe kadar yeni bir suç işlememesi ve yükümlülüklere
uygun davranması kanuni bir zorunluluktur. Aksi takdirde, koşullu
salıverilmenin geri alınması kararı ile hükümlünün kalan
cezasını cezaevinde infaz etmesi gerekir.
Denetimli Serbestlik Süreleri
15.04.2020 tarihli 7242 sayılı kanunla yapılan değişiklikle terör, uyuşturucu ticareti, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme, yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren kasten yaralama suçu ve kadına karşı şiddet, işkence ve eziyet suçları ile özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç 30 Mart 2020’den önce işlenen suçlarda, denetimli serbestlik süresi 3 yıla çıkarılmıştır. Ayrıca 30 Mart 2020'den önce işlenen suçlar bakımından, terör, cinsel saldırı ve istismar, kasten öldürme suçları ve özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç; 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile 70 yaşını bitiren hükümlüler hakkında denetimli serbestlik süresi 4 yıl olarak uygulanacak.
30.03.2020 tarihinden sonra işlenen
suçlarda denetimli serbestlik süresi ise 1 yıldır. Denetim serbestlik kararı infaz
hakimliği tarafından verilir. İnfaz hakimlikleri açık ceza infaz kurumunun iyi
hal kararı üzerine denetimli serbestliğe karar verir. İnfaz hakimliği
kararlarına itiraz mümkün olup itiraz merci Ağır Ceza Mahkemeleridir.
Koşullu Salıverme Süreleri Ne Kadar ?
Koşullu salıverilme hükümleri uygulanacak iyi halli hükümlü hakkında hazırlık işlemleri yapılır. Koşullu salıverilme kararı hükmü veren mahkeme veya aynı derecedeki nöbetçi mahkeme tarafından verilir. Mahkeme tarafından dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde kabul veya ret kararı verilir. Ret kararı verilmesi halinde itiraz edilmesi mümkündür.
15.04.2020 tarihli 7242 sayılı kanunla yapılan değişiklikle geçici 6. madde gereğince istisna suçlar hariç tutulmak üzere koşullu salıverilme oranı 1/2 olarak uygulanmaktadır. Süreli hapis cezalarına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının 1/2’sini infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.
Örneğin; 30.3.2020 tarihinden önce işlenmiş kasti suç nedeniyle 6 yıl hapis cezasının koşullu salıverilmesi ½ indirim oranı uygulandığında 3 yıl olmaktadır. Yeni kanun değişikliği dikkate alınarak denetimli serbestlik süresinin 3 yıl olduğu gözetildiğinde 3-3= 0 yatarının bulunmadığı sadece infaz hakiminin denetimli serbestlik kararını verinceye kadar infaz kurumunda kalacağı anlaşılmaktadır.
Örneğin; 30.3.2020 tarihinden sonra
işlenen kasti suç nedeniyle 10 yıl hapis cezasının koşullu salıverilmesi ½
indirim oranı uygulandığında 5 yıl olmaktadır. Yeni kanun değişikliği dikkate
alınarak denetimli serbestlik süresinin 1 yıl olduğu gözetildiğinde 5-1=4 yıl
yatarının bulunduğu sonucu elde edilmektedir.
Koşullu salıverilme kararı hükümlüye
tebliğ edilerek hükümlünün cezaevine girdiği saatte çıkışının yapılarak tahliye
edilmesi sağlanır.