ADLİ PARA CEZASININ İNFAZI

ADLİ PARA CEZASININ İNFAZI

İnfaz Nedir?

İnfazın kelime anlamı yerine getirme, uygulama, yürütümdür. İnfaz Hukuku ise mahkemelerce verilip kesinleşen ceza ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesine yönelik esasları gösterir, bu tedbirlerin nasıl yerine getirileceği ile ilgilenir. İnfazın konusunu da yargılama sonucunda verilen; hapis cezaları, adli para cezaları ve güvenlik tedbirleri oluşturur.

Adli Para Cezası Nedir?

Adli para cezası bir suçun cezası olarak yalnızca mahkemeler tarafından hükmedilebilen mahkûmiyet kararıdır. Diğer tüm devlet kurumlarının verdiği para cezaları idari para cezasıdır. Adli para cezası hesaplama yöntemi, ilgili suç düzenlenirken belirlenen ceza alt ve üst sınırları dikkate alınarak belirlenir. Suça ilişkin yaptırımda adli para cezasının alt veya üst sınırı belli değilse, sanık hakkında hükmedilecek adli para cezasının alt sınırı en az 5 gün, en fazla 730 gün kabul edilerek hesaplama yapılacaktır (TCK md. 52/1). Adli para cezası hesaplanırken hakim önce sanığa verilecek cezanın gün sayısını belirler, belirlenen gün sayısı sanığın sosyal ve ekonomik durumu göz önüne alınarak en 20 TL, en fazla 100 TL’den adli para cezasına çevirir.

Adli para cezası adli sicil kaydına işlenir. Adli para cezası taksitle ödenirse son taksitin yatırıldığı gün; peşin olarak yatırılırsa peşin olarak tamamen yatırıldığı gün ceza infaz edilmiş sayılır. Böylece, ceza adli sicil kaydından silinir.

CGTİHK’in “infazın koşulu” başlıklı 4. maddesine göre; “Mahkûmiyet hükümleri kesinleşmedikçe infaz olunamaz.” Burada ifade edildiği gibi infazın koşulu, mahkûmiyet hükümlerinin kesinleşmesidir. Yani hükmün kesinleşmesi ile kişi hakkında verilen adli para cezası uygulama alanı bulacaktır. Kesinleşmiş mahkûmiyet hükmünü içeren ilamın infazında yetkili merci ise Cumhuriyet savcılarıdır.

Adli Para Cezasının infazı sırasıyla aşağıda belirtilen aşamalarla tamamlanmaktadır;

1.     ÖDEME EMRİ ÇIKARTMAK

Hükümlünün, hakkında verilmiş olan adli para cezasının infazı için ilamda belirtilen adresine ödeme emri tebliğ edilir. Tebliğden itibaren otuz gün (30 gün) içinde kendisine en yakın infaz savcılığına başvurması halinde taksitlendirme imkânından yararlanması söz konusudur.

a.     Mahkemenin Adli Para Cezasını Taksitlendirmesi

Hükümlüye Adli Para Cezası verilmesi sırasında mahkeme tarafından 4 -24 ay arasında takside bağlanması mümkündür. Bu tür durumlarda infaz savcılığı 3 eşit taksitte ödenmesini içeren ihtarla birlikte hükümlüye ödeme emri tebliğ eder.

b.     İnfaz Savcılığının Adli Para Cezasını Taksitlendirmesi

Mahkemenin taksit yapmadığı durumlarda infaz savcılığının taksitlendirme yapması mümkündür. Belirlenen taksit sayısı 3 olup ilk taksitin peşin olarak en yakın infaz savcılığına yatırılması gerekmektedir.

2.     KAMUYA YARARLI İŞTE ÇALIŞTIRMAK

Hükümlünün, hakkında verilmiş olan adli para cezasının infazı için ilamda belirtilen adresine ödeme emri tebliğ edilir. Tebliğden itibaren otuz gün (30 gün) içinde kendisine en yakın yakın infaz savcılığına başvurmayarak ödeme yapmaması halinde Cumhuriyet Savcısının kararı ile hükümlü hakkında verilen adli para cezasının ödenmeyen kısmına karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek, hükümlünün iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilir. Hükümlüye on gün (10 gün) içinde Cumhuriyet Başsavcılığına müracaat etmesi, etmediği takdirde kamuya yararlı bir işte çalıştırılma kararına uymamış sayılacağı ve hapis cezasının açık ceza infaz kurumunda infaz edileceğini belirten çağrı kâğıdı gönderilir. Hükümlünün yapılan çağrıya on günlük süre içinde başvurması halinde kamuya yararlı bir işte çalıştırılma kararının yerine getirilmesi için evrak bağlı bulunan denetimli serbestlik müdürlüğüne başvurur. Günlük çalışma süresi, en az iki saat ve en fazla sekiz saat olacak şekilde denetimli serbestlik müdürlüğünce belirlenir. Hükümlünün, hakkında hazırlanan programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymaması halinde, çalıştığı günler hapis cezasından mahsup edilerek kalan kısmın tamamı açık ceza infaz kurumunda yerine getirilir.

Hükümlü, kamuya yararlı işte çalıştığı günlerin dışındaki günlere karşılık gelen parayı öderse hapisten çıkartılır veya kamuya yararlı işte çalıştırılma sona erer.

ADLİ PARA CEZASININ HAPİS CEZASINA ÇEVRİLMESİ

Hükümlünün, hakkında verilmiş olan adli para cezasının infazı için ilamda belirtilen adresine ödeme emri tebliğ edilir. Tebliğden itibaren otuz gün (30 gün) içinde kendisine en yakın infaz savcılığına başvurarak ilk taksiti veya taksitlerden birini ödememesi halinde hükümlü hakkında verilen adli para cezası Cumhuriyet Savcısının kararı ile gösterilen gün karşılığı miktar esas alınarak hapse çevrilir. (Örneğin; 2400 TL adli para cezasının 1 gün karşılığı 20 TL’den verilmişse söz konusu adli para cezası 20 TL’ye bölünerek gün karşılığı 2400 TL : 20 TL = 20 gün hapis cezasına bulunur). Miktarı her ne olursa olsun adli para cezasının hapis cezasına çevrilmesi halinde sonuç ceza 3 yılı geçememektedir. Birden fazla adli para cezasının ödenmemesi halinde hapis cezasına çevrilme süresi 5 yılı geçememektedir. Çocuk hükümlülerde ödenmeyen adli para cezası hiçbir zaman kamuya yararlı işte çalışma şartına veya hapis cezasına çevrilmez.

Adli para cezasından çevrilen hapsin infazı ertelenemez ve bunun infazında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz. Adli para cezası hapis cezasına çevrilirken yeni bir çağrı kâğıdı çıkartılmamaktadır. Doğrudan yakalama emri çıkartılır. Hükümlünün müddetnamesi düzenlenir ve hak ederek tahliye tarihine kadar açık ceza evinde infaz etmesi sağlanır. Hükümlü, hapis yattığı günlerin dışındaki günlere karşılık gelen parayı maliye veznesine öderse hapisten çıkartılır.