BOŞANDIKTAN SONRA KİMLİKTEKİ MEDENİ HAL BÖLÜMÜ NASIL DEĞİŞTİRİLİR?

Mahkeme tarafından boşanma kararının verildiği an itibariyle tarafların kimlikteki medeni hal durumu otomatik olarak değişmemektedir. Medeni hal durumu olarak ‘’bekar’’ yazılabilmesi için kararın kesinleşmiş olması aranır.

Boşanma kararının kesinleşmesi için mahkeme tarafından 30 gün içerisinde gerekçeli karar yazılmalıdır. Yazılan bu karar taraflara tebliğ edilir. Taraflar 2 hafta içinde istinaf kanun yoluna başvurabilir. Eğer ki ilk derece mahkemesi tarafından verilen boşanma kararı, eşlerden biri tarafından istinaf edilmişse veya Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen boşanma kararı eşlerden biri tarafından temyiz edilmişse bu karar kesinleşmeden kimlikte yer alan medeni hal bölümü değiştirilemeyecektir. İstinaf veya temyiz kanun yollarına başvurulmaması halinde ise boşanma kararı sürenin dolmasıyla kendiliğinden kesinleşmiş olur. Özetle; Mahkeme tarafından nüfusa bildirim yapılarak kimlikteki medeni hal bölümünün değiştirilmesi için boşanma kararının kesinleşmesi gereklidir. Karar kesinleşmediği müddetçe kimlikte herhangi bir değişiklik yapılamaz. 

Uygulamada taraflar ilk derece mahkemesi tarafından verilen boşanma kararına değil, sadece tazminat, nafaka veya velayet gibi boşanma harici hususlara ilişkin istinaf veya temyiz yoluna gitmektedir. Bazı mahkemeler boşanma kararının istinaf ve temyize konu edilmemesinden sebeple kesinleştiğine karar vermektedir. Bu gibi hallerde kararı veren mahkemeye başvurarak hükmün boşanmaya ilişkin kısmına itiraz edilmediğinden, boşanma kararına ilişkin ‘’kısmi kesinleşme şerhi’’ düzenlenmesi talep edilebilir. Ancak ne yazık ki bu durumla pek sık karşılaşılmamaktadır. Uygulamada mahkemeler genellikle boşanma kısmına herhangi bir itiraz olmasa dahi kısmi kesinleşme şerhi düzenlemeye yanaşmamaktadır.

Boşanma kararının kesinleşmesiyle mahkeme tarafından ortalama bir hafta içerisinde Nüfus Müdürlüğüne tarafların boşandıklarına dair bildirimde bulunulur. Bu bildirim ile tarafların kimlikte ki medeni hal bölümü düzenlenecek, artık evli olarak değil ‘’bekar’’ olarak kaydedilecektir.  Bu bildirimi taraflar şahsen nüfus müdürlüğüne yapamayacaklardır. Ancak sürecin uzamaması adına mahkeme yazı işleri müdürü ile görüşülerek Nüfusa yazılacak müzekkerenin ivedilikle hazırlanması sağlanabilir. 

Eşlerin yurtdışında ikamet etmesi halinde yurtdışı mahkemeleri tarafından verilen boşanma kararının Türkiye’de de geçerli olması ve kimlikteki medeni hal bölümünün değiştirilebilmesi için boşanmanın Türk Mahkemelerinde tanıma ve tenfizine karar verilmesi gerekir. Bu kararın kesinleşmesinin akabinde yabancı mahkeme tarafından verilmiş olan kararın kesinleşme tarihi, boşanma tarihi olarak kabul edilir. Ardından da nüfusa yazı yazılarak tarafların kimlikte ki medeni hal bölümü düzenlenerek artık evli olarak değil ‘’bekar’’ olarak kaydedilmesi sağlanır.