HİZMET TESPİT DAVASI NEDİR?

Hizmet tespit davası, sigorta primleri yatırılmayan veya primleri eksik yatırılan işçinin, mahkemeye başvurusu ile işverene ve SGK’ya karşı açtığı davadır. Bir başka deyişle hizmet tespit davası, belli tarihler arasında sigortasız olarak çalışan işçinin, sigortasız olduğu dönemde de çalıştığını tespit ettirmek için açılan bir davadır.

İŞÇİNİN HİZMET TESPİT DAVASI AÇABİLMESİNİN ŞARTLARI NELERDİR?

İşçinin açtığı davayı kazanabilmesi için aşağıda yer alan şartların sağlanması gerekir:

- İşçinin, işyerinde yapmış olduğu bir hizmet olmalı ve söz konusu bu hizmet ilişkisi işverene ait olan işyerinde gerçekleşmelidir.

- SGK tarafından daha önce buna yönelik bir tespit yapılmamış olmalıdır.

- Dava süresi içinde açılmış olmalıdır.

KİMLER HİZMET TESPİT DAVASI AÇABİLİR? 

Hizmet tespit davasını sigortasız çalıştırılan işçinin kendisi açabilir. Bununla birlikte işçi ölmüşse, onun yasal mirasçıları da bu davayı açabilir.

HİZMET TESPİT DAVASI KİME KARŞI AÇILMALIDIR?

Hizmet tespit davası işverene karşı açılır. Ancak Yargıtay, bu davanın işverenin yanı sıra SGK’ya karşı da açılması gerektiğini belirttiğinden, hizmet tespit davası işveren ve SGK’ya karşı açılmalıdır.

HİZMET TESPİT DAVASI NE ZAMANA KADAR AÇILMALIDIR?

Hizmet tespit davası, 5510 sayılı Kanun’a göre, hizmetlerin geçtiği yılın sonundan itibaren beş yıl içinde açılmalıdır. Söz konusu beş yıllık süre, hak düşürücü süre olup bu sürenin geçirilmesi halinde hâkim, bu durumu kendiliğinden değerlendirerek davanın reddine karar verir. Ancak bu durumun istisnaları da bulunmakta olup Yargıtay’ a göre, aşağıdaki hallerde beş yıl geçse dahi hizmet tespit davası açılabilir:

- Müfettişin, durum tespit tutanağıyla veya tahkikat raporlarıyla çalışmayı tespit etmesi durumunda,

- Asgari işçilik incelemesi sonucu işverenden, sigortalının primlerinin icra yoluyla tahsil edilmesi durumunda,

- İşverenin imzalı ücret tediye bordrosunda, sigortalıdan sigorta primi kestiğini açıkça göstermesine rağmen sigorta primini yatırmamış olması durumunda,

- İşçinin, sigortalı iken memurluğa geçmesi durumunda

- İşe giriş bildirgesinin süresinde verilmiş, ancak bordrosunun ve priminin SGK’ya intikal ettirilmediği durumlarda,

- İşçilik alacaklarına (ihbar tazminatı, kıdem tazminatı, ücret alacağı vs.) ilişkin aynı döneme ait kesin hüküm niteliğini taşıyan yargı kararlarının bulunması durumunda hizmet tespit davası açılabilir.

HİZMET TESPİTİ DAVASI HANGİ MAHKEMEDE AÇILMALIDIR?

Hizmet tespit davaları İş Mahkemelerinde açılmalıdır. İş mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise bu dava Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmalıdır.

HİZMET TESPİT DAVASINDA TAZMİNAT KAZANILIR MI? İŞÇİLİK ALACAKLARINA İLİŞKİN DAVA İLE HİZMET TESPİT DAVASININ BİRLİKTE AÇILABİLMESİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Yukarıda zikrettiğimiz üzere bu davanın amacı, işçinin sigortasız çalıştığı dönemlerin tespit edilmesini sağlamaktır. Dolayısıyla bu davalarda, tazminat almak söz konusu olmayıp eksik sigorta primlerinin tamamlanması söz konusudur. Bununla birlikte hizmet tespit davası ile işçi alacaklarına ilişkin davanın birbirinden oldukça farklı olması sebebiyle bir arada açılabilmeleri de mümkün değildir. Çünkü hizmet tespit davasında her türlü delille ispat mümkün olup hâkim, birçok hususu kendiliğinden takdir eder.  Hatta bu davalarda işçinin tanık sunmasına dahi gerek yoktur. Bununla birlikte, işçi alacaklarına ilişkin davada ispat yükü işçidedir.