İFLASIN HUKUKİ SONUÇLARI VE TASFİYESİ

İFLASIN HUKUKİ SONUÇLARI VE TASFİYESİ

İFLASIN HUKUKİ SONUÇLARI NELERDİR?

İflasın borçlu ve alacaklı yönünden farklı hukuki sonuçları vardır. İflasın borçlu yönünden hukuki sonuçları, özel hukuk bakımından ve kamu hukuku bakımından olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

İFLASIN BORÇLU YÖNÜNDEN ÖZEL HUKUK ALANINDA DOĞURDUĞU SONUÇLAR NELERDİR?

İflasın borçlu yönünden özel hukuk alanında doğurduğu sonuçlar aşağıdaki gibidir;

- İcra ve İflas Kanunu m. 184/1 hükmüne göre, iflasın açılması ile müflisin, haczedilen mallarından oluşan iflas masasındaki mal ve hakları üzerindeki tasarruf yetkisi sınırlanır.

- İcra ve İflas Kanunu m. 226/1 hükmüne göre, iflas masasındaki mal ve hakların kullanımı iflas idaresine geçer.

- İflas masasında rehinli bir mal varsa bu mal, en uygun ve yakın zamanda paraya çevrilerek rehin hakkı sahibine alacağı ödenir.

- İflasın ilanından sonra kural olarak, üçüncü kişilerin iyi niyeti korunmaz. Dolayısıyla iflasın ilanından sonra iflas masasında bulunan bir mal hakkında tasarrufta bulunulması halinde üçüncü kişi iyi niyetli olsa dahi bu durumu iflas masasına karşı ileri süremez. Çünkü yapılan tasarruf işlemi geçersiz sayılır.

- İflas açılmadan önce başlatılan takipler varsa bu takip/ler durur. İflasın kesinleşmesiyle de bu takip/ler düşer. İflas tasfiyesi sırasında müflise karşı, kural olarak yeni bir takip te başlatılamaz. Ancak rehnin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takipler veya borçlunun şahsına ilişkin ya da tahliyeye ilişkin takipler devam eder.

- Müflisin iflastan önce başlattığı takipleri, iflas masasına devredilir.

- Müflisin iflastan önce taraf olduğu davalar varsa bu davalar, işin acelesi ve niteliği göz önünde bulundurulduğunda devam etmesi gerekmediği sonucu çıkmaktaysa, ikinci alacaklılar toplantısından on gün sonrasına kadar durur.

İFLASIN BORÇLU YÖNÜNDEN KAMU HUKUKU ALANINDA DOĞURDUĞU SONUÇLAR NELERDİR?

İflasın borçlu yönünden kamu hukuk alanında doğurduğu sonuçlar aşağıdaki gibidir;

- İflas eden kimse, itibarı yerine getirilmiş olmadıkça banka yöneticisi, aracı kurum yöneticisi, avukat ve noter olamaz.

- Şartların sağlanması halinde iflas durumunda müflisin ceza alması da söz konusu olabilir.

İFLASIN ALACAKLILAR YÖNÜNDEN HUKUKİ SONUÇLARI NELERDİR?

İflasın alacaklı yönünden hukuki sonuçları aşağıdaki gibidir;

- Vadesi henüz gelmemiş alacaklar da iflas kararı ile talep edilebilir hale gelir.

- Alacaklar, iflasın açıldığı güne kadar işleyen faiz ve takip masrafları ile iflas masasına yazdırılır.

- İflas kararı ile faiz işleyen alacaklar bakımından faiz işlemeye devam eder. Ancak, burada, ticari olmayan işlerde uygulanan faiz oranı geçerli olur.

- Vadesi belli olmayan veya şarta bağlı alacakların da iflas masasına yazdırılabilmesi de mümkündür. Ancak, bu alacakların ödenebilmesi için belirsiz vadenin belli olup dolması veya şartın gerçekleşmesi gerekir.

- Müflisin kefil olduğu borçlar da vadesi gelmese dahi alacak olarak iflas masasına yazılır.

- Alacaklar, İcra ve İflas Kanunu m. 206 hükmüne göre, belli bir sıraya göre ödenir. Buna göre ilk olarak rehinli olan alacaklar ödenir. Daha sonra eşya veya taşınmazın aynından doğan vergi alacakları ödenir. Artan para masaya kalır ve diğer adi alacaklar ödenir. Geriye kalan miktar, aşağıdaki sıraya göre ödenir;

Birinci sıra;

- İşçilerin iş ilişkisine dayanan ve iflâsın açılmasından önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları dâhil alacakları ile iflâs nedeniyle iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak etmiş oldukları ihbar ve kıdem tazminatları,

- İşverenlerin, işçiler için yardım sandıkları veya sair yardım teşkilatı kurulması veya bunların yaşatılması maksadıyla meydana gelmiş ve tüzel kişilik kazanmış bulunan tesislere veya derneklere olan borçları,

- İflâsın açılmasından önceki son bir yıl içinde tahakkuk etmiş olan ve nakden ifası gereken aile hukukundan doğan her türlü nafaka alacakları.

İkinci sıra;

Velâyet ve vesayet nedeniyle malları borçlunun idaresine bırakılan kimselerin bu ilişki nedeniyle doğmuş olan tüm alacakları. Ancak bu alacaklar, iflâs, vesayet veya velâyetin devam ettiği müddet yahut bunların bitmesini takip eden yıl içinde açılırsa imtiyazlı alacak olarak kabul olunur. Bir davanın veya takibin devam ettiği müddet hesaba katılmaz.

Üçüncü sıra;

Özel kanunlarında imtiyazlı olduğu belirtilen alacaklar.

Dördüncü sıra;

İmtiyazlı olmayan diğer bütün alacaklar.

İFLASIN TASFİYESİ NASIL YAPILIR VE TASFİYE ŞEKİLLERİ NELERDİR?

İflas tasfiye işlemlerinin başlaması için İcra ve İflas Kanunu m. 164/3 hükmüne göre, iflas kararının kesinleşmesine gerek olmayıp ikinci alacaklılar toplantısı ancak iflas kararının kesinleşmesiyle yapılabilir. İflas tasfiyesini özel iflas organları yürütür. İflasın tasfiyesi; iflas masasının oluşturulması, masanın idaresi, masa mallarının paraya çevrilmesi ve paraların paylaştırılması ile yapılır.

Masa mallarının deftere yazılmasından sonra üç ihtimal ortaya çıkar.

- Masaya ait hiçbir mal olmayabilir. Bu ihtimalde, İcra ve İflas Kanunu m. 217 hükmüne göre, iflas tasfiyesi tatil edilir.

- Defteri tutulan mallar, adi tasfiye masraflarını karşılamayabilir. Bu ihtimalde de, basit tasfiye usulü uygulanır.

- Defteri tutulan mallar, adi tasfiye masraflarını karşılayabilir. Bu durumda adi tasfiye usulü uygulanır.

Uygulamada genellikle üçüncü ihtimale sıklıkla karşılaşıldığından, adi tasfiye usulü uygulanmaktadır.

ADİ TASFİYE USULÜNÜN AŞAMALARI NELERDİR?

Adi tasfiye usulünün aşamaları şöyle sıralanabilir;

- Adi tasfiyenin ilanı,

- Birinci alacaklılar toplantısı,

- İflas idaresinin oluşumu,

- İflas bürosunun iflas idaresinin seçimini denetlemesi,

- Üçüncü şahısların istihkak iddialarının sonuca bağlanması,

- İflas idaresinin masa alacaklarını tahsil etmesi ve acele satışları yapması,

- İflas alacaklarının iflas idaresince denetlenmesi ve incelenmesi,

- İflas idaresince sıra cetveli hazırlanması,

- İkinci alacaklılar toplantısı,

- Müflisin malvarlığının paraya çevrilmesi,

- Paraların paylaştırılması,

- İflasın kapanması.