İHTİYATİ HACİZ NEDİR?

İHTİYATİ HACİZ NEDİR?

İhtiyati haciz, para ve parayla ölçülebilen teminat alacaklarına özgü takiplerde, para alacağının zamanında ödenmesinin garanti altına alınması ve icra takibinin semeresiz kalmaması amacıyla, mahkeme kararı ile borçlunun mallarına geçici olarak el konulmasıdır.

İcra ve İflas Kanunu’nun 257 ila 268. maddelerinde düzenlenen ihtiyati haciz yolu ile borçlunun icra takibini semeresiz bırakmaya yönelik davranışlarının engellenmesi   . Geçici hukuki koruma yöntemi ile alacaklı, borçlunun mallarına geçici olarak el koyabilecektir.

İHTİYATİ HACİZ ŞARTLARI NELERDİR?

-          Alacağın rehinle teminat altına alınmamış olması gereklidir.

-          Kural olarak vadesi gelmiş bir alacak bulunmalıdır.

-          Alacağın para alacağı olması gereklidir.

-          Alacağa ilişkin ve ihtiyati haczin yapılmasını haklı gösterecek deliller mevcut olmalıdır.

-          İhtiyati haciz talebinde bulunan alacaklının mahkemeye teminat yatırması gereklidir. Ancak alacak bir ilama dayanıyorsa teminat yatırılmasına gerek yoktur.

VADESİ GELMEMİŞ BORÇTAN DOLAYI İHTİYATİ HACİZ İSTENEBİLİR Mİ?

-          Borçlunun belirli bir yerleşim yeri yoksa,

-          Borçlu taahhütlerinden kurtulmak amacıyla mallarını gizlemeye veya kaçırmaya hazırlanıyorsa,

-          Borçlu taahhütlerinden kurtulmak amacıyla kendisi kaçmaya hazırlanır veya kaçmışsa,

-          Borçlu, alacaklının haklarını ihlâl eden hileli işlemlerde bulunur ve bu durum ispat edilirse,

Mahkeme kanunda belirtilen işbu sebeplerden birine dayanmak koşuluyla ihtiyati haciz kararı vererek vadesi gelmeyen alacak için de ihtiyati haciz kararı verebilir.

Bu sebeplerle borçlunun mallarına ihtiyati haciz konulursa, borç yalnız borçlu hakkında muaccel hale gelecektir. (İİK m.258/3)

İHTİYATİ HACİZ KARARI ALABİLMEK İÇİN TEMİNAT YATIRILMASI ZORUNLU MU?

İhtiyati haciz talebinde bulunan alacaklı hacizde haksız çıktığı taktirde borçlunun ve üçüncü şahsın bu yüzden uğrayacakları bütün zararlardan sorumludur.  Bu zararları güvence altına almak için, ihtiyati haciz talep eden alacaklı teminat göstermek zorundadır. Alacaklı teminat göstermeden Mahkeme ihtiyati hacze karar veremez. Mahkeme teminatın cinsini ve miktarını belirlerken takdir yetkisine sahiptir. Mahkeme bu durumda taraflar arası menfaat dengesini sağlayarak borçlunun ve alacaklının yararını bir arada gözetmeli, alacaklının ihtiyati haciz talep etmesini güçleştirmemeli, borçlu ve üçüncü kişinin zararlarının da karşılanabilir olmasına dikkat etmelidir. Ancak alacak bir ilama dayalı ise teminat aranmayacaktır.

İHTİYATİ HACİZ TALEBİ NASIL YAPILIR?

İhtiyati haciz, bir dilekçeyle borcun niteliğine göre asliye hukuk veya asliye ticaret mahkemesinden istenir. Alacaklı, alacağı ve ihtiyati haciz sebeplerinin varlığı hakkında delilleri mahkemeye sunmaya mecburdur. Mahkeme her iki tarafı dinleyip dinlememekte serbesttir. Uygulamada mahkemeler duruşma yapılmaksızın karar vermektedir. İhtiyati haciz talebinin reddi halinde alacaklı istinaf yoluna başvurabilir. Bölge adliye mahkemesi bu başvuruyu öncelikle inceler ve verdiği karar kesindir.

Borçlu, kendisinin bulunduğu hacizlerde haczin yapıldığı, aksi durumda haciz tutanağının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde ihtiyati haciz kararı veren mahkemeye itiraz edebilir. Borçlu, mahkemenin yetkisine, ihtiyati haczin dayandığı sebeplere ve teminata karşı itiraz edebilir.

İhtiyati haciz sebebiyle zarara uğrayan üçüncü kişiler de ihtiyati haczi öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde ihtiyati haczin dayandığı sebeplere veya teminata itiraz edebilir ancak mahkemenin yetkisine itiraz edemezler.