İşçinin iş akdini haklı nedenle derhal fesih hakkı İş Kanunu madde
24’ te düzenlenmiştir. İşe devam etmek işçi açısından katlanılamayacak hale
gelmiş ve İş Kanunu’nun 24. Maddesinde sayılan hallerden biri mevcut ise işçi
iş sözleşmesini herhangi bir bildirim süresine uymaksızın haklı nedenle derhal
feshedebilir. İşçi ile işveren arasında yapılan sözleşmenin belirli veya
belirsiz süreli iş sözleşmesi olması bu konuda önem arz etmez.
İşçinin
İş Akdini Haklı Nedenle Feshi Sebepleri Nelerdir?
1-
Sağlık Sebepleri
· İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden
doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa,
· İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü
işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir
hastalığa tutulursa,
İşçinin sağlık sebepleriyle haklı nedenle fesih hakkı
bulunmaktadır.
2-
Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri
· İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı
noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut
gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi
yanıltırsa,
· İşveren işçinin veya aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna
dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel
tacizde bulunursa,
· İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada
bulunur veya gözdağı verirse yahut işçiyi veya aile üyelerinden birini kanuna
karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler yahut işçiye ve aile üyelerinden
birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse.
Yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnat veya
ithamlarda bulunursa,
· İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde
cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli
önlemler alınmazsa,
· İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme
şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
· Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi
kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az
iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin
eksik aldığı ücret karşılanmazsa yahut çalışma şartları uygulanmazsa,
İş sözleşmesi işçi tarafından haklı nedenle feshedilebilir.
3-
Zorlayıcı Sebepler
· İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin
durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa,
İşçinin haklı nedenle, herhangi bir bildirim süresine tabi olmadan
iş akdini fesih hakkı mevcuttur.
Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkını Kullanma Süresi
İş Kanunu madde 24’te gösterilen ahlak
ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için
tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda
bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve
her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl içinde kullanılması
gerekmektedir. Bu süreler geçtikten sonra yapılan fesihler haklı nedenle fesih
kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak işçinin olayda
maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz.
Haklı Nedenle Fesih Halinde Kıdem Tazminatı Alınabilir Mi?
Haklı nedenle fesih hali kıdem tazminatı
konusunda belirleyici bir husustur. İşçi iş sözleşmesini haklı bir nedene
dayanarak feshederse işveren, işçiye eğer kıdem tazminatı için gerekli diğer
şartlar da oluşmuş ise hak ettiği kıdem tazminatını ve tarafına ödenmeyen diğer
alacaklarını ödemekle yükümlüdür.