İŞÇİNİN YILLIK İZİN HAKKI

Yıllık ücretli izin; işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere verilen izindir. Kanunla tanınan yıllık ücretli izin hakkının kullanılmaması halinde işçiye, yıllık izin ücreti ödenir. İşçi, kendisine kanun tarafından tanınan bu haktan vazgeçemez.

YILLIK ÜCRETLİ İZİN SÜRELERİ NE KADARDIR?

Kural olarak işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,

b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,

c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden az olamaz.

Yukarıda anılan ve hizmet süresine göre belirlenen yıllık izin sürelerin iki ayrı istisnası mevcuttur. Şöyle ki;

- Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin sürelerine dörder gün eklenmektedir. Bu şekilde; bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on sekiz günden, beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi dört günden, on beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara otuz günden az olmayacak şekilde yıllık ücretli izin verilir.

- On sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Bu nedenle belirlenen yaş aralığındaki işçilerin bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olan çalışmalarında dahi yıllık izinleri yirmi günden az olamaz.

İşçinin yıllık izin hakkı işveren tarafından işçi aleyhine kısaltılamaz. Ancak işbu yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine artırılabilir.

İŞÇİNİN İL DIŞINA ÇIKMASI HALİNDE YILLIK ÜCRETLİ İZİN SÜRESİ DEĞİŞKENLİK GÖSTERİR Mİ?

İşçiye ödenecek yıllık ücretli izin hizmet süresi işyerindeki kıdemine göre belirlenmektedir. İşçinin yıllık izin süresinde işyerinin bulunduğu il dışında başka bir ile gitmek istemesi ve bu durumu ispatlaması halinde en fazla 4 gün olacak şekilde yol izni tanınması gerekir. İşçi eğer bir tatile gidiyorsa otel rezervasyonunu, uçak veya otobüs ile yolculuk yapıyorsa seyahate ilişkin biletlerini işverene sunarak yıllık izin süresinde il dışına gideceğini ispatlayabilir.

HAFTASONLARI (CUMARTESİ VE PAZAR GÜNLERİ) YILLIK İZİNDEN SAYILIR MI?

4857 Sayılı İş Kanunda yıllık ücretli izinlerin asgari olarak kaç gün olabileceği düzenlenmiş ancak bu sürelere Cumartesi ve Pazar günlerinin dahil olup olmadığına ilişkin net bir düzenleme yapılmamıştır. Kanunda yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ‘’ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günlerinin’’ yıllık izin süresinden sayılmayacağı hüküm altına alınmıştır. İlgili maddede salt hafta tatili denilmiş, Cumartesi veya Pazar günlerinin veyahut sadece Pazar gününün hafta tatilinden sayılacağına dair bir düzenleme yapılmamıştır.

İşbu hususun kanunda düzenlenmemesi neticesinde Yargıtay kararları doğrultusunda hüküm kurulmaktadır. Bu durumda çift yönlü bir değerlendirme yapılmakta ve işçinin cumartesi günlerinin iş günü olup olmadığı ve yapılan iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmesi ile yıllık izine ilişkin düzenleme yapılıp yapılmadığına bakılmaktadır. Özetle cumartesi gününün yıllık izne dahil edilip edilmeyeceği hususu iş sözleşmesine göre belirlenecektir.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 02.03.2021 tarihli Esas No: 2021/897, Karar No: 2021/5272 kararı;

“Cumartesi günü hafta tatili olarak da kararlaştırılabilir. Bireysel veya toplu iş sözleşmeleriyle cumartesi ve pazar günleri hafta tatili günü olarak belirlenmişse, İş Kanunu'nun 56/5. maddesi gereği her iki gün yıllık izin sürelerinden sayılmaz. Başka bir anlatımla yıllık izin kullanma dönemi içindeki cumartesi ve pazar günleri kullanılan izin süresinden düşülür. Ancak bireysel veya toplu iş sözleşmesinde hafta tatiline eklenen bu cumartesi gününün yıllık izin hesabında iş günü olarak sayılacağı veya izin süresinden düşülmeyeceği şeklinde açık bir kural mevcutsa, bu hüküm geçerli sayılmalı ve İş Kanunu'nun 56/5. maddesi gereği sadece yıllık izne rastlayan pazar günleri izin süresinden düşülmelidir.” yönünde Yargıtay uygulaması belirlenmiştir.