İSTİHKAK İDDİASI NEDİR?

İcra takip süreci içerisinde borçluya ait mallar haczedilirken üçüncü kişiye ait olan mallarda haczedilebilir. Borçluya ait olup olmadığı konusunda ihtilaf yaşanan bu çekişmeli mallara istihkak iddia edilen mallar denir. Malların borçluya ait olmadığının iddiası ile açılan davaya ise istihkak davası denilmektedir. Malların borçlunun elinde ya da bir üçüncü kişinin elinde bulunması halinde izlenecek prosedürler farklılık arz etmektedir. Şöyle ki;

1.     Haczedilen Malın Üçüncü Kişi Elinde Bulunması Halinde Açılacak İstihkak Davası (İİK. mad. 99)

Alacaklının başlatmış olduğu icra takibinin kesinleşmesinin ardından yine alacaklının talebi ile borçluya ait olduğunu iddia ettiği, üçüncü kişinin elinde bulunan malların haczedilmesi mümkündür. Haczedilen malların kendisine ait olduğunu iddia eden kişiye karşı dava açmak için icra müdürlüğü alacaklıya 7 günlük süre verir. Alacaklının bu süre içerisinde üçüncü kişiye karşı istihkak davası açması gerekmektedir. Aksi halde üçüncü kişinin istihkak iddiası kabul edilmiş olur ve süre sonunda istihkak iddiası olan mallar üzerindeki haciz kalkar.

2.     Haczedilen Malın Borçlunun Elinde Bulunması Halinde Açılacak İstihkak Davası (İİK. mad.96)

Alacaklının başlatmış olduğu icra takibinin kesinleşmesinin ardından yine alacaklının talebi ile borçlunun menkul ve gayrimenkul mallarının haczi gerçekleştirilir. Haciz sırasında borçlu, bu malın başkasına ait olduğunu iddia edebileceği gibi haczedilen mal borçlunun elindeyken üçüncü kişi tarafından da mülkiyet veya rehin hakkının varlığı iddia edilebilir. Bu halde istihkak iddiası haczi gerçekleştiren icra memuru tarafından haciz tutanağına yazılır. Haciz sırasında haciz mahallinde bulunulmaması halinde istihkak iddiası haczi öğrendikten sonra yedi gün içinde yapılmalıdır.

Üçüncü kişi tarafından icra müdürlüğüne yapılan iddia alacaklı ve borçluya tebliğ edilir. Alacaklı ve borçlu iddialarını 3 gün içerisinde icra müdürlüğüne bildirirler. Alacaklı ve borçludan biri istihkak iddiasına itiraz etmezse istihkak iddiası kabul edilmiş sayılır. Ancak üç günlük süre içerisinde itiraz edilmesi halinde dosya ilgili icra mahkemesine gönderilir. İcra Mahkemesi öncelikle takibin akıbeti yani takibin devamı veya ertelenmesine ilişkin karar verir. İcra mahkemesi tarafından verilen takibin ertelenmesi veya devamı kararı kendisine tebliğ edilen üçüncü kişi, 7 gün içerisinde aynı mahkemede istihkak davası açabilir. İstihkak davasının açılmaması halinde üçüncü kişinin istihkak iddiasından vazgeçtiği kabul edilir.

3.     Haczedilen Malın Borçlu ile Üçüncü Kişinin Birlikte Elde Bulundurması Halinde Açılacak İstihkak Davası (İİK. mad.97)

Haczedilen malı borçlu ile bir üçüncü kişinin birlikte elinde bulundurması halinde haczedilen malın borçlunun elinde bulundurduğu kabul edilir. Ancak burada borçlunun malı elinde bulundurduğu duruma göre istisnai olarak bir karine getirilmiş ve ispat yükü borçluya değil alacaklı tarafa yükletilmiştir.