Kiralık araçlar ile yapılan kazalarda
öncelikle can, sonrasında da mal güvenliği açısından zararlar karşımıza çıkabiliyor.
Kiralık araç ile kaza yapılması durumunda öncelikli olarak yapılması
gerekenlerden bahsedeceğiz.
TUTANAK TUTULMASI: Ölüm ve yaralanmanın olmadığı maddi hasarlı kazalarda, günümüzde sigorta ve kasko anlaşmaları gereği taraflar arasında tutanak tutulması yeterli olmaktadır. Maddi hasarlı kazalara trafik ekipleri müdahale etmemekte, kazaya karışan taraflar kendi arasında tutanak tutmakta ve karşılıklı bilgilerin (Sigorta poliçesi, ehliyet fotokopisi vs.) kopyasını alarak kaza yerinden ayrılmaktadırlar. Elbette hiçbirimiz arzu etmeyiz ancak başınıza maddi hasarlı bir kaza geldiğinde, trafik kazası tutanağının tutulması, işaretli yerlerin kurallara uygun ve açık açık doldurulması ve karşılıklı evrakların eksiksiz taraflar tarafından alınması önemli ve yeterlidir.
YETKİLİLER İLE İLETİŞİME GEÇİLMESİ: Tuttuğunuz kiralık araç ile ilgili size kiralama sırasında verilen iletişim numaraları aracılığıyla yetkililer ile haberleşmek, onların yönlendirmeleri doğrultusunda hareket etmek önemlidir. İhtiyaç halinde; aracın çekilmesinden tutun da, mevcut haliyle yola devam etmesine, servise çekilmesinden yeni bir araç teminine kadar, kiralık araç şirketiniz, kiraladığınız araçla kaza durumunda size yardımcı olacak resmi kurumlardan sonraki ilk ve en önemli yardımcılarınızdır. Burada kaza sonrası oluşan zararlardan sorumluluğun kapsamı önem arz etmektedir.
TRAFİK SİGORTASI VE KASKO: Önleyici bir önlem olmasa da koruyucu birer önlem olarak zorunlu trafik sigortası ve kasko hizmetlerinden faydalanmak önem arz etmektedir. Bunlar maddi zararları sıfırlayan unsurlar olmakla beraber, ister hususi ister kiralık araçlar olsun tümünde trafik sigortası zorunludur. Kusur halinde karşı tarafın maddi hasarını karşılayan bu sigorta hizmeti kiralık araçların tümünde de yer alır. Full kaskolu kiralık araç ise sizleri, yolcularınızı ve ailenizi maddi ek zararlardan korumaktadır. Araç kiralarken sözleşmede araç kaskosunun olup olmadığına dikkat etmenizi tavsiye ederiz.
RENT A CAR SİGORTASI OLMAYAN ARAÇLARA DİKKAT!
Kasko güvencesi için para harcamak istemeyen
bazı firmalar kiraladıkları araçlara hususi araç kaskosu yaptırarak kendilerini
güvence altına almaya çalışıyor. Ancak yaşanan çok sayıda örnek ve hukuki dava
gösteriyor ki, hususi araç kaskosu kiralık araçların karıştığı kazalarda
geçerliliğini kaybediyor ve hatta kiralayan kişiyi de oldukça zor durumlara
düşürüyor. Kiralık araca hususi araç kaskosu yapılmış ise ve bir kazaya
karıştıysa bu durumun kanıtlanması durumunda sigorta şirketinin oluşan hasarı
ödeme yükümlülüğü ortadan kalkıyor. Zira bu durumda sigortayı yaptıran araç
sahibinin sigorta yapan şirkete eksik ve yanlış bilgi vermesi, aracı ticari
olarak kiraladığını saklaması ve haksız bir kazanç elde etmesi söz konusu
olduğu için sigorta firmasını sorumluluklarından kurtarıyor. Kasıtlı yanlış
beyan olarak kabul edilen bu durum sonucunda kiralama şirketi hasardan dolayı
ortaya çıkan maddi kaybını aracı kiralayan kişiden tazmin etme yoluna gidiyor. Bu
noktada profesyonel ve güvenilir rent a car firmalarını tercih etmenin önemi
ortaya çıkıyor. Rent a car kaskosu, araç kiralama firmaları için mecburi
tutuluyor. Bu kasko paketi, yüksek riskli görülen araç kiralama şirketleri için
özel olarak sigorta uzmanları tarafından oluşturulmuş bir ürün olarak
gösteriliyor. Kiralanan araçlardaki sürücünün sürekli değişmesi kaza ve
hırsızlık riskini arttırıyor. Bu sebeple rent a car kasko poliçeleri hususi
araç kaskosu kaskolarına göre daha maliyetli olduğundan profesyonel olmayan
firmalar tarafından tercih edilmiyor.
ZARARIN KARŞILANMASI
Alkollü araç kullanma, uyuşturucu madde etkisinde direksiyona geçme, sürücü ehliyeti bulunmayan ehliyetsiz şoföre aracı devretme gibi %100 sürücü kaynaklı hatalar ve benzeri yasal düzenlemeler dışında her türlü kaza için aracınızın zorunlu trafik sigortası; hatalı olmanız durumunda karşı tarafın tüm masraflarını karşılayacağı gibi, sizin de kiraladığınız aracın full kaskolu olması durumunda, kasko anlaşmasında belirtilen tüm kapsamlar dâhilinde ek bir masrafınız olmayacaktır. Burada imzaladığınız kira sözleşmesi ve bu sözleşmeye dâhil olan tam kaskonun kapsama alanının genişliği önemli ve yeterlidir.
Bu konuda önem arz eden bir diğer nokta ise
uzun süreyle kiralanmış olan araçla kaza yapılması halidir. Bu konuda özel hükümler
yer almakta olup kiralayanın sorumluluğu daha kapsamlı düzenlenmiştir. Trafik
kazalarında sorumluluk ve sorumlular 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun
“hukuki sorumluluğa” ilişkin 85.maddesi 1.fıkrasına göre: “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına
yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün
ünvanı veya işletme adı altında veya bir teşebbüs tarafından kesilen biletle
işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi,
doğan zarardan ortaklaşa ve zincirleme sorumlu olurlar.”
85.maddenin son fıkrasına göre de “İşleten,
aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin
kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” Madde hükmüne göre: uzun süreli araç kiralamada, kiracı “işleten”
olarak sorumlu olur. Ancak, kiracının “işleten” olarak sorumlu tutulabilmesi
için, aracı “kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere “
işlettiğinin ve ayrıca “araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğunun” ispat
edilmesi gerekir. Kiracı, aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak
üzere “ işletiyor olmakla birlikte, “araç üzerindeki fiili tasarrufu” herhangi
bir biçimde onayı ve kusuru olmaksızın elinden alınmış, çalınmış veya gasp
edilmişse, tüm işletenler gibi, o da sorumluluktan kurtulur. Kanunun 86. maddesinin
1. fıkrasına göre de, işleten konumundaki kiracı, ”kendisinin veya
eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir
bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın, kazanın bir mücbir sebepten veya zarar
görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse
sorumluluktan kurtulur.”
KİRALIK ARACI BAŞKASI
KULLANABİLİR Mİ?
Kayıtlı sürücüler dışında herhangi bir
kişinin aracı kullanması ve hasara sebep olması durumunda sigortalar
geçerliliğini yitirmektedir ve oluşacak tüm hasar giderleri aracı kiralayan kişiler
tarafında karşılanacaktır. Bu tür bir durum ile karşılaşmamak için aracı
kiralarken sisteme girilen sürücü ve ek sürücü dışındaki kişiler kiralık aracı
kullanmamalıdır. Kiralamada geneli itibarıyla bir kişi üzerinden hizmet başlar.
Birden fazla kişi tarafından kullanılması halinde Sigortalar geçersiz
kalmaktadır. Riski üstlenmemek üzere, birden fazla kişi kullanacak ise,
kullanıcıların sözleşmeye Ek Sürücü olarak kaydının girdirilmesi gerekmektedir.