KİRALADIĞINIZ ARAÇLA KAZA YAPARSANIZ NE OLUR?

Kiralık araçlar ile yapılan kazalarda öncelikle can, sonrasında da mal güvenliği açısından zararlar karşımıza çıkabiliyor. Kiralık araç ile kaza yapılması durumunda öncelikli olarak yapılması gerekenlerden bahsedeceğiz.

TUTANAK TUTULMASI: Ölüm ve yaralanmanın olmadığı maddi hasarlı kazalarda, günümüzde sigorta ve kasko anlaşmaları gereği taraflar arasında tutanak tutulması yeterli olmaktadır. Maddi hasarlı kazalara trafik ekipleri müdahale etmemekte, kazaya karışan taraflar kendi arasında tutanak tutmakta ve karşılıklı bilgilerin (Sigorta poliçesi, ehliyet fotokopisi vs.) kopyasını alarak kaza yerinden ayrılmaktadırlar. Elbette hiçbirimiz arzu etmeyiz ancak başınıza maddi hasarlı bir kaza geldiğinde, trafik kazası tutanağının tutulması, işaretli yerlerin kurallara uygun ve açık açık doldurulması ve karşılıklı evrakların eksiksiz taraflar tarafından alınması önemli ve yeterlidir.

YETKİLİLER İLE İLETİŞİME GEÇİLMESİ: Tuttuğunuz kiralık araç ile ilgili size kiralama sırasında verilen iletişim numaraları aracılığıyla yetkililer ile haberleşmek, onların yönlendirmeleri doğrultusunda hareket etmek önemlidir. İhtiyaç halinde; aracın çekilmesinden tutun da, mevcut haliyle yola devam etmesine, servise çekilmesinden yeni bir araç teminine kadar, kiralık araç şirketiniz, kiraladığınız araçla kaza durumunda size yardımcı olacak resmi kurumlardan sonraki ilk ve en önemli yardımcılarınızdır. Burada kaza sonrası oluşan zararlardan sorumluluğun kapsamı önem arz etmektedir.

TRAFİK SİGORTASI VE KASKO: Önleyici bir önlem olmasa da koruyucu birer önlem olarak zorunlu trafik sigortası ve kasko hizmetlerinden faydalanmak önem arz etmektedir. Bunlar maddi zararları sıfırlayan unsurlar olmakla beraber, ister hususi ister kiralık araçlar olsun tümünde trafik sigortası zorunludur. Kusur halinde karşı tarafın maddi hasarını karşılayan bu sigorta hizmeti kiralık araçların tümünde de yer alır. Full kaskolu kiralık araç ise sizleri, yolcularınızı ve ailenizi maddi ek zararlardan korumaktadır. Araç kiralarken sözleşmede araç kaskosunun olup olmadığına dikkat etmenizi tavsiye ederiz.

RENT A CAR SİGORTASI OLMAYAN ARAÇLARA DİKKAT!

Kasko güvencesi için para harcamak istemeyen bazı firmalar kiraladıkları araçlara hususi araç kaskosu yaptırarak kendilerini güvence altına almaya çalışıyor. Ancak yaşanan çok sayıda örnek ve hukuki dava gösteriyor ki, hususi araç kaskosu kiralık araçların karıştığı kazalarda geçerliliğini kaybediyor ve hatta kiralayan kişiyi de oldukça zor durumlara düşürüyor. Kiralık araca hususi araç kaskosu yapılmış ise ve bir kazaya karıştıysa bu durumun kanıtlanması durumunda sigorta şirketinin oluşan hasarı ödeme yükümlülüğü ortadan kalkıyor. Zira bu durumda sigortayı yaptıran araç sahibinin sigorta yapan şirkete eksik ve yanlış bilgi vermesi, aracı ticari olarak kiraladığını saklaması ve haksız bir kazanç elde etmesi söz konusu olduğu için sigorta firmasını sorumluluklarından kurtarıyor. Kasıtlı yanlış beyan olarak kabul edilen bu durum sonucunda kiralama şirketi hasardan dolayı ortaya çıkan maddi kaybını aracı kiralayan kişiden tazmin etme yoluna gidiyor. Bu noktada profesyonel ve güvenilir rent a car firmalarını tercih etmenin önemi ortaya çıkıyor. Rent a car kaskosu, araç kiralama firmaları için mecburi tutuluyor. Bu kasko paketi, yüksek riskli görülen araç kiralama şirketleri için özel olarak sigorta uzmanları tarafından oluşturulmuş bir ürün olarak gösteriliyor. Kiralanan araçlardaki sürücünün sürekli değişmesi kaza ve hırsızlık riskini arttırıyor. Bu sebeple rent a car kasko poliçeleri hususi araç kaskosu kaskolarına göre daha maliyetli olduğundan profesyonel olmayan firmalar tarafından tercih edilmiyor.

ZARARIN KARŞILANMASI

Alkollü araç kullanma, uyuşturucu madde etkisinde direksiyona geçme, sürücü ehliyeti bulunmayan ehliyetsiz şoföre aracı devretme gibi %100 sürücü kaynaklı hatalar ve benzeri yasal düzenlemeler dışında her türlü kaza için aracınızın zorunlu trafik sigortası; hatalı olmanız durumunda karşı tarafın tüm masraflarını karşılayacağı gibi, sizin de kiraladığınız aracın full kaskolu olması durumunda, kasko anlaşmasında belirtilen tüm kapsamlar dâhilinde ek bir masrafınız olmayacaktır. Burada imzaladığınız kira sözleşmesi ve bu sözleşmeye dâhil olan tam kaskonun kapsama alanının genişliği önemli ve yeterlidir.

Bu konuda önem arz eden bir diğer nokta ise uzun süreyle kiralanmış olan araçla kaza yapılması halidir. Bu konuda özel hükümler yer almakta olup kiralayanın sorumluluğu daha kapsamlı düzenlenmiştir. Trafik kazalarında sorumluluk ve sorumlular 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “hukuki sorumluluğa” ilişkin 85.maddesi 1.fıkrasına göre: “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bir teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan ortaklaşa ve zincirleme sorumlu olurlar.”
85.maddenin son fıkrasına göre de “İşleten, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” Madde hükmüne göre:  uzun süreli araç kiralamada, kiracı “işleten” olarak sorumlu olur. Ancak, kiracının “işleten” olarak sorumlu tutulabilmesi için, aracı “kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere “ işlettiğinin ve ayrıca “araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğunun” ispat edilmesi gerekir. Kiracı, aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere “ işletiyor olmakla birlikte, “araç üzerindeki fiili tasarrufu” herhangi bir biçimde onayı ve kusuru olmaksızın elinden alınmış, çalınmış veya gasp edilmişse, tüm işletenler gibi, o da sorumluluktan kurtulur. Kanunun 86. maddesinin 1. fıkrasına göre de, işleten konumundaki kiracı, ”kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın, kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.”

KİRALIK ARACI BAŞKASI KULLANABİLİR Mİ?

Kayıtlı sürücüler dışında herhangi bir kişinin aracı kullanması ve hasara sebep olması durumunda sigortalar geçerliliğini yitirmektedir ve oluşacak tüm hasar giderleri aracı kiralayan kişiler tarafında karşılanacaktır. Bu tür bir durum ile karşılaşmamak için aracı kiralarken sisteme girilen sürücü ve ek sürücü dışındaki kişiler kiralık aracı kullanmamalıdır. Kiralamada geneli itibarıyla bir kişi üzerinden hizmet başlar. Birden fazla kişi tarafından kullanılması halinde Sigortalar geçersiz kalmaktadır. Riski üstlenmemek üzere, birden fazla kişi kullanacak ise, kullanıcıların sözleşmeye Ek Sürücü olarak kaydının girdirilmesi gerekmektedir.