MİRASTAN YOKSUNLUK

MİRASTAN YOKSUNLUK NEDİR?

Mirastan yoksunluk veya mahrumiyet, Türk medeni Kanununda yazılı nedenlerin gerçekleşmesi halinde kendiliğinden sonuç doğuran ve kişinin genel olarak mirasçılık sıfatını kaybetmesine neden olan bir kavramdır. Mirastan yoksunluk, kanuni mirasçıları, atanmış mirasçıları ve vasiyet alacaklılarını etkilemektedir. Ayrıca herhangi bir mahkeme kararı ya da bir irade beyanına gerek duyulmadan sonuçlarını kendiliğinden doğurmaktadır. Kişinin mirasçılık ehliyeti miras bırakandan önce ölmüş gibi geçmişe etkili olarak ortadan kalkar.

MİRASTAN YOKSUNLUK SEBEPLERİ NELERDİR?

 TMK m.578’de sayılan miras bırakana karşı yapılmış ve aradaki duygusal bağı tamamen ortadan kaldırmış olan mirastan yoksunluk sebepleri;

1.       Miras bırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldürmek veya öldürmeye teşebbüs etmek

Kişinin hapis cezası veya adli para cezası gibi bir mahkumiyetinin bulunması gerekmez. Öldürme veya öldürmeye teşebbüste azmettiren, teşvik eden veya yardım eden kimse durumunda olmak da yoksunluk sebebi sayılır.

 2.       Miras bırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirmek

Örneğin; Miras bırakana işkence yapmak veya elini kesmek

3.       Miras bırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlamak ve engellemek

4.       Miras bırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldırmak veya bozmak

Örneğin; Miras bırakan komadayken vasiyetini yakmak

olarak kanunda tek tek sayılmıştır. Mahrumiyet sebepleri kendiliğinden sonuç doğurduğundan tespit davası açılarak varlıkları tespit ettirilerek sonuç doğurması sağlanabilir. Bu maddenin istisnası ise miras bırakanın mirastan yoksun olan kişinin affetmesidir. Miras bırakanın yukarıda sayılan sebeplere rağmen mirasçıyı affetmesi halinde mirastan yoksunluk durumu ortadan kalkar. Affetmenin de bizzat miras bırakan tarafından yapılması gerekir. Affetmenin herhangi bir şekil şartı yoktur, anlaşılmasını sağlayacak şekilde yapılması yeterlidir.

MİRASTAN YOKSUNLUK KİMLERİ ETKİLER?

 Mirastan yoksunluk halinin kime etki edeceği hususu TMK m.579/1’de düzenlenmiştir. Yoksunluk şahsidir. Bu yüzden yalnızca yoksun olanı etkiler. Mirastan yoksun olanın altsoyu, miras bırakandan önce ölen kimsenin altsoyu gibi mirasçı olur. Yani mirasçının altsoyu yoksunluktan etkilenmeyecektir. Altsoyu bulunmayan mirastan yoksun kişinin miras hissesi miras bırakanın mirasçılarının paylarına eklenerek paylaştırılır. Mirastan yoksun bırakılan evlatlık için de aynı durum geçerli olup evlatlık mirastan yoksun bırakılırsa evlatlığın mirasçısı yoksunluktan etkilenmez. Yalnızca yasal mirasçıların altsoylarının hak kaybı yaşamamasını kapsayan bu hüküm atanmış mirasçılar ve lehine mal vasiyet edilenler hakkında uygulanmayacaktır.