NİŞANDAN DÖNME

Nişandan dönme, tek taraflı bozucu yenilik doğuran hak niteliğinde bir hukukî işlemdir. Kişiler evlenip evlenmeme hususunda serbesttir. Dolayısıyla her zaman nişandan dönülebilir. Fakat hukukumuz bu serbestliğe bir takım sorumluluklar da yüklemiştir. Nişandan haklı sebep olmadığı halde dönen kişilerin maddi ve manevi tazminat sorumlulukları oluşabilmektedir.

NİŞANLANMANIN SONA ERMESİNDE OLUŞAN DAVA HAKLARI

Nişanın sona ermesi halinde nişanın bitmesi konusunda hiç kusurlu olmadığınızı ya da daha az kusurlu taraf olduğunuzu düşünmeniz halinde başvurabileceğiniz 2 farklı dava yolu mevcuttur. Bunlara ilave olarak ise nişanın sona ermesinde kusurlu taraf dahi olsanız başvurabileceğiniz bir dava yolu mevcuttur. Bunlar;

1-    Maddi Tazminat Davası (TMK madde 120): “Nişanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın nişanı bozduğu veya nişan taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde; kusuru olan taraf, diğerine dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacıyla yaptığı harcamalar ve katlandığı maddî fedakârlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür.

-Maddî tazminat ödemekle yükümlü olan, nişanın bozulmasında kusurlu olan taraftır.

2-      Manevi Tazminat Davası (TMK madde 121): Nişanın bozulması yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.

-Tazminat isteyen nişanlının kişilik hakkı bir zarara uğramış olmalıdır. Manevi tazminatı haklı gösterecek derecede bir ihlalin olması gerekir.

-Manevi tazminat ödemesi gereken tarafın nişanın bozulmasında kusurlu olması gerekir

3-    Hediyelerin Geri Verilmesi Davası (TMK madde 122): Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.

-Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.

-Hediyelerin geri verilmesi davasında maddi tazminat ve manevi tazminat davalarından farklı olarak davayı açacak tarafın kusursuz olması aranmaz.

NİŞANI BOZMADA HAKLI SEBEBİN VARLIĞI-KUSUR İLİŞKİSİ

Dürüstlük kuralı dikkate alınarak, nişanın devam etmesinin bir taraf açısından beklenemez kılan sebepler, haklı sebep sayılabilir.  Bu durumların varlığı halinde nişanı bozan tarafa kusur addedilemez. Bunun tespitini ise hâkim takdir edecektir. Örneğin: Evlenmeyi zorlaştıracak derecede ekonomik durumun sarsılması, diğer nişanlının ciddi bir hastalığa yakalanması vb.

DAVA HAKLARININ KULLANILMASINDA ZAMANAŞIMI

TMK madde 123- Nişanlılığın sona ermesinden doğan dava hakları, sona ermenin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

DAVALARDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Maddi ve manevi tazminat davaları ile hediyelerin geri verilmesi davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesi, yetkili mahkeme ise Davalının Yerleşim Yeri Mahkemesi’ dir.