Ortaklığın giderilmesi diğer adıyla
İzale-i Şuyu davası, paylı
mülkiyet ya da elbirliği mülkiyetine konu olan malvarlığında ortaklar arasındaki
paydaşlığa son vererek aynen taksim ya da satış yoluyla herkesin payı oranında
hakkını almış olduğu bir dava türüdür.
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?
4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre bir veya birden fazla paydaş
diğer paydaşlara karşı bu davayı açabilir. Davayı açmak isteyen tek bir paydaş
olması hatta bu paydaşın hisse oranın %1 olması dahi bu davayı açmak için
yeterlidir. Herhangi bir hissedar sayısı ya da hisse oranı sınırı yoktur.
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI KİME KARŞI AÇILIR?
Ortaklığın giderilmesi davası paydaşlara karşı açılır. Ortaklığın
giderilmesi davasının özelliği gereği davayı açan paydaşlar kendileri dışındaki
diğer paydaşları davalı olarak göstermek zorundadır.
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI HANGİ MAHKEMEDE AÇILIR?
Ortaklığın giderilmesi davası
Türkiye’deki yetkili Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülmektedir. Yetkili Sulh
Hukuk Mahkemesi ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.
AYNEN TAKSİM SURETİYLE ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ NEDİR?
Ortaklığın Giderilmesi davası açılmadan önce veya dava açıldıktan
sonra taraflar aralarında anlaşarak uyuşmazlığı bitirebilirler. Fakat taraflar
aralarında anlaşamıyorsa mahkemenin satış suretiyle ortaklığın giderilmesi ya da aynen taksim suretiyle ortaklığın
giderilmesi yönünde bir karar vermesi gerekir. Mahkeme talep olması
halinde öncelikle aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesinin mümkün olup
olmadığını araştırır. Aynen taksim mümkün ise bu yönde karar verir. Mümkün
değil ise satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verir.
SATIŞ SURETİYLE ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ
Ortaklığın giderilmesi davasında taşınmazın paydaşlar arasında
aynen taksimi mümkün değilse ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar
verilir. Uygulamada daha çok ‘’miras kalan taşınmazın icradan satılması’’ olarak
bilinen bu yöntemde taşınmaz malın satışı, mahkeme aracılığıyla yapılmaz,
mahkeme yalnızca satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verir ve
dosyayı satış memurluğuna gönderir. Satış işlemlerini ise bu satış memurluğu
yapar. Satış memurluğu öncelikle bir değer tespiti yapar. Bu tespit
kesinleşirse belirlenen fiyatın yarısı üzerinden açık artırma yapılır ve en
yüksek teklifi veren kişiye icradan satış yapılır. Satış sonrası para,
hazırlanan sıra cetveline göre paydaşlara dağıtılır.
ORTAKLIĞIN
GİDERİLMESİ DAVASINDA MİRASÇILARIN ANLAŞMASI
Ortaklığın giderilmesi davalarında karşılaştığımız durumlardan bir
tanesi de dava açılmadan önce anlaşamayan mirasçı veya paydaşların, dava
açıldıktan sonra sürecin zorluğunu ve maliyetini görerek anlaşmak istemeleri durumudur.
İcradan taşınmaz satışı veya diğer paydaş malların satışı öncesinde her aşamada
mirasçılar ya da paydaşlar anlaşma yapabilir ve süreci icradan satış olmadan
sona erdirebilir. Bunun için miras paylaşım sözleşmesi yapılabileceği gibi
tapuda devir işlemi yapılarak bu durumun mahkemeye bildirilmesi de icradan
satışı durduracaktır.
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI ZAMANAŞIMI
Ortaklığın giderilmesi davası zamanaşımına tabi olan davalardan değildir.