SERİ
MUHAKEME USULÜ
Seri Muhakeme Usulü, Ceza Muhakemesi sisteminde 01.01.2020
tarihinden itibaren yürürlüğe giren ve yürürlük tarihinden itibaren uygulanmaya
geçilen kanunda açıkça düzenlenen suçlarla sınırlı olarak yine kanunla
belirtilen koşullarda uygulanabilecek istisnai bir usul yöntemidir.
Seri Muhakeme Usulü, Ceza Muhakemesi Kanunu 250. madde hükmünde
ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Öncelikli olarak ilgili madde hükmüne göre
Seri Muhakeme Usulünün uygulanması için soruşturma evresinin ilgili Cumhuriyet
Savcılığı tarafından tamamlanmış olması gerekir.
Tamamlanan soruşturma sonunda, klasik muhakeme
usulünden farklı yönleri bulunmakla birlikte, şüphelinin müdafi huzurunda bu yargılama
usulünün uygulanmasını kabul etmesi şartıyla, savcılığın belirlediği
yaptırımın mahkeme tarafından denetlenerek ve suçun cezasına yarı oranında indirim uygulayarak, hüküm kurulması
sureti ile uygulanan özel bir yargılama usulüdür. Bu usulde, kamu davası
açılması için yeterli şüphe olmasına rağmen kamu davası açmak yerine şüpheli
ile anlaşarak cezası tespit edilmektedir.
SERİ MUHAKEME USULÜNÜN UYGULANMA ŞARTLARI
Seri muhakeme usulünün uygulanabilmesi için Kanun ve Yönetmelikte
belirlenen şartların bulunması zorunludur.
-
Seri muhakeme
usulü kapsamındaki suçlarla ilgili soruşturmanın başlaması için basit şüphenin,
seri muhakeme usulünün uygulanabilmesi için ise yeterli şüphenin bulunması
zorunludur.
-
Resmî
mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste
bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle şüpheliye
ulaşılamaması halinde, seri muhakeme usulü uygulanmaz.
-
Cumhuriyet savcısı
tarafından yürütülen seri muhakeme usulünün uygulanması teklifinin şüpheli tarafından
müdafi huzurunda özgür iradesiyle kabul edilmesi gerekir.
-
Şüpheli, iddianamenin
düzenlenmesine kadar Cumhuriyet Savcısına başvurarak hakkında seri muhakeme
usulünün uygulanmasını kendisi de talep edebilir. Bu durumda Cumhuriyet Savcısı tarafından seri muhakeme usulü
uygulanır.
-
Şüpheli, mahkeme
tarafından hüküm kuruluncaya kadar seri muhakeme usulünün uygulanmasına
yönelik iradesinden vazgeçebilir.
-
Suçun iştirak
halinde işlenmesi (TCK md. 37-41) halinde şüphelilerin her birinin bu usulü
kabul etmesi gerekmektedir. Şüphelilerden
herhangi bir bu usulü kabul etmediği takdirde, genel soruşturma ve kovuşturma
usulleri uygulanacaktır.
SERİ MUHAKEME USULÜNÜN MAHKEMECE UYGULANMASI
Cumhuriyet savcısı, görevli
mahkemeden Seri Muhakeme Usulünün uygulanmasını yazılı olarak talep eder ve
şüpheli ile müdafi aynı gün görevli mahkemeye yönlendirilir.
Mahkeme, talepnamenin
verildiği gün;
-
Talepnameyi derhal inceler,
-
Şüpheliyi müdafi huzurunda seri muhakeme usulü ile
ilgili olarak dinler,
-
Usulü; talepnamenin
eksikliklerin ikmali için Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi, talepte
belirlenen yaptırım doğrultusunda hüküm kurulması veya talebin reddi şeklinde
şartları değerlendirerek hüküm kurar.