TAPU KAYDININ DÜZELTİLMESİ DAVALARI

Tapu kayıtları, taşınmaza ve taşınmazın sahibine ilişkin bilgileri içeren resmi kayıtlardır. Tapu kaydının düzeltilmesi davaları taşınmazların, kadastro tespiti ya da tapuya tescili sırasında mülkiyet hakkı sahibinin isim, soy isim, baba adı gibi kimlik bilgilerinin kayda eksik ya da hatalı işlenmesi nedeniyle hak sahibi kişiler tarafından açılan, mülkiyet nakline yol açmayacak şekilde sadece tapu kaydında kimlik bilgilerinin düzeltilmesini sağlayan davalardır.

Tapu kayıtları taşınmazlarla ilgili olarak mülkiyet durumunu, sınırlı ayni hakları, taşınmazın türü, büyüklüğü ve değeri gibi özelliklerini belirten, kısacası Tapu ve Kadastro Müdürlükleri tarafından tutulan taşınmazın kimlik belgesi niteliğindeki kayıtlardır. Kimlik belgelerinde olduğu gibi, zaman zaman taşınmazlarla ilgili bu kayıtlarda da hatalar yapılabilmektedir. Bu yanlışlıkların kaynağı tapu sicil müdürlüğü görevlilerinin hatalı kayıt tutmaları olabileceği gibi, tapuda hak sahibi olanların kimlik bilgilerindeki yanlışlıklar da olabilmektedir. Ayrıca, kadastro işlemleri sırasında veya sonrasında komisyonlarca ya da kadastro mahkemelerince de kayıtlarda hatalar yapılması söz konusu olabilmektedir.

Tapu kayıtlarında oluşan maddi hata niteliğindeki bazı yanlışlıklar tapuda hak sahibi olanların yasal işlemler yapmak istemeleri halinde karşılarına çıkmakta, bariz olan yazım yanlışları Tapu Müdürlükleri tarafından düzeltilebilmekte ise de daha büyük çaptaki yazım hatalarının resen düzeltilmesi mümkün olmadığından tapu kaydının düzeltilmesi davası açılması gerekmektedir. Yasal dayanağını Türk Medeni Kanununun 1027. maddesinden alan bu dava ile hatalı tapu kayıtları düzeltilebilmekte ve hak sahiplerinin mağduriyetinin giderilmesi amaçlanmaktadır.

Tapu kayıtlarındaki basit yazım hataları sicil memurlarınca düzeltilebilir. Bu tür durumları aşan hataların ilgili kişilerin onayı ile düzeltilmesi mümkündür. Tapu maliklerinin onayının bulunmaması ya da mülkiyet nakli sonucunu doğurabilecek nitelikteki yazım hatalarında ancak mahkeme tarafından bu yanlışlıklar düzeltilebilir. 

Mahkemece bu davalarda talebin gerçekte kimlik bilgilerinin düzeltilmesine yönelik olup olmadığının titizlikle araştırılması ve taşınmazın mülkiyetinin değişmesi sonucuna neden olmaması için gerekli olan bütün tahkikatların yapılması, kayıt maliki ile ismi düzeltilecek kişinin aynı kişi olduğunun kuşkuya yer vermeyecek şekilde saptanması gerekmektedir.

TAPU KAYDININ DÜZELTİLMESİ DAVASINI KİMLER AÇABİLİR?

Tapu kaydının düzeltilmesi davasını taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkı sahibi olan kişiler veya bu kişilerin ölümü halinde mirasçıları açabilirler. Elbirliği mülkiyeti ya da paylı mülkiyet halinde taşınmazda birden çok kişi hak sahibi olduğundan, pay sahibi ortakların hepsi dava açabileceği gibi, her biri tek başına da dava açabilir. Ayrıca, bu tür davaların bir başka davada verilen yetkiye dayanarak açılması da mümkündür.

TAPU KAYDI DÜZELTİLMESİ DAVASI KİME KARŞI AÇILIR?

Tapu sicillerinin düzenli bir şekilde tutulmasını, taşınmazlarla ilgili her türlü akitli ve akitsiz tapu işlemlerini, tescil işlemlerini, siciller üzerindeki değişiklilerin yapılmasını ve takibini Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bünyesindeki Tapu ve Kadastro Müdürlükleri yerine getirmektedir. Resmi bir kurum olan tapu müdürlükleri, sicilleri doğru tutmakla yükümlü olduğundan tapu kaydının düzeltilmesi davalarının taşınmaz kaydının bulunduğu Tapu Sicil Müdürlüğü hasım gösterilerek açılması gerekmektedir.

TAPU KAYDININ DÜZELTİLMESİ DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME HANGİSİDİR?

Hukukumuzda tapu kaydının düzeltilmesi davası çekişmesiz yargı işi olup, Hukuk Muhakemeleri Kanununun m. 382/2-ç-1 bendi gereğince görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise bu davalar, taşınmazın aynına ilişkin bulunduğundan HMK'nun 12. maddesi uyarınca taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. 

TAPU KAYDI DÜZELTİLMESİ DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ VAR MIDIR?

Tapu kaydının düzeltilmesi davaları herhangi bir süreye bağlı olmaksızın açılabilir. Bu davalarda zamanaşımı süresi bulunmamaktadır.

TAPU KAYDI DÜZELTİLMESİ DAVASI AÇILMADAN ÖNCE İDAREYE BAŞVURU ŞARTI VAR MIDIR?

Tapu kayıtlarındaki düzeltmeler için dava açılmadan önce tapu sicil müdürlüğüne başvuru yapılarak düzeltme yapılmasının istenmesi Yargıtay tarafından dava şartı olarak kabul edilmekteydi. İdari başvuru yapılmadan açılan davalar 17.08.2013 tarihli Tapu Sicil Tüzüğünün 26. ve 75. maddeleri gereğince usulden reddedilmekteydi.

Yüksek yargı tapu kaydında düzeltim davasının dinlenebilmesi için tapu müdürlüğüne başvuru yapılmasının yeterli olup olmayacağı, bölge müdürlüğü ve genel müdürlük nezdinde de itiraz sürecinin sonlandırılması gerekip gerekmeyeceği konularında tereddütler yaşamış, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 23.11.2016 tarihinde vermiş olduğu (2015/3648 E., 2016/1073 K. Sayılı) kararında tapu müdürlüğüne yapılan başvurunun yeterli olduğuna, ayrıca itiraz süreçleri takip edilmese dahi dava şartının gerçekleştiğine karar vermiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bu kararının ardından 1. Hukuk Dairesi de görüş değiştirmiş ve Tüzüğün 26. maddesi gereğince bölge müdürlüğüne itiraz edilmese dahi dava şartının yerine getirildiğini kabul etmiştir.

Anayasa Mahkemesine tapu kaydında düzeltme davaları bakımından idareye başvuru zorunluluğu getiren tüzük hükümleri ile bu yönde verilen yüksek mahkeme kararlarının adil yargılanma hakkını ihlal ettiğine ilişkin olarak yapılan bireysel başvurunun ardından 10.02.2021 tarihinde verilen karar ile Tüzük hükmü ile getirilen Tapu Müdürlüğü nezdindeki idari itiraz süreçlerinin tüketilmesi usulünün mahkemeler nezdinde dava açma ve hak arama hakkını kısıtladığına, böyle bir dava şartının mahkemelere erişim ve adil yargılanma hakkının ihlali olduğuna, tüzükle temel hak ve özgürlüklerin sınırlanamayacağına değinerek ihlal kararı vermiştir.

Bu karar doğrultusunda hak sahiplerinin tapu müdürlüğüne hiç başvuru yapmadan dava açması da mümkün hale gelmiştir.

TAPU KAYDI DÜZELTME DAVASI İLE KADASTRO TESPİTİNE İTİRAZ DAVASI ARASINDAKİ FARK NEDİR?

Taşınmazların tapu kaydı oluşturulurken kadastro kayıtları esas alınmaktadır. Bu nedenle bazı durumlarda kişilerin kimlik bilgileri, taşınmazın yüz ölçümü, cinsi gibi bilgilerinde hatalar yapılabilmektedir. Kadastro kayıtlarında yapılan bu hatalara ilişkin olarak kadastro komisyonları ve kadastro mahkemeleri nezdinde itiraz ve dava açma hakkı bulunmaktadır. Kadastro tespiti yapılırken bu itiraz ve dava açma sürelerinin kaçırılması halinde tespitin kesinleşmesinden sonra 10 yıl içerisinde kadastro mahkemesinde dava açma hakkı vardır. Bu davaların taşınmazın bağlı olduğu bölgedeki Kadastro Mahkemelerinde açılması gerekmektedir. Bu davalar tapu kaydında düzeltme davası olmayıp kadastro tespitine itiraz davası olarak açılmaktadır.