YURT DIŞINDA ÇALIŞANLAR TÜRKİYE'DE EMEKLİ OLABİLİR Mİ?

Yurtdışında çalışan Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler, yurtdışında geçen hizmetlerini ve ev kadınlığı sürelerini ülkemiz sosyal güvenlik kanunlarına göre; emeklilik, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla borçlanabilirler. Bu borç üzerinden gerçekleştirilen prim ödemesi ile beraber kişi, Türkiye'de emekli olma hakkını elde etmektedir. Buna duruma ‘’yurtdışı borçlanması’’ denilmektedir.

Yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılması için bunların borçlanma başvurusu sırasında belgelendirilmesi zorunludur. Yurtdışı hizmet borçlanması başvurularında; yurtdışı süreleri borçlanma talep dilekçesi ve dilekçe ekine yurtdışı çalışmalarını gösterir hizmet belgeleri alınarak eklenmelidir. Başvuru sahibince Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesinde borçlanmak istenilen süre belirtilmişse belirtilen süre, belirtilmemiş ise ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere borçlanmak istediği gün sayısı esas alınacak olup, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün üzerinden hesaplanacaktır.

1/8/2019 (dâhil) tarihinden itibaren yapılacak başvurularda, Kanun uyarınca hesaplanacak günlük borçlanma tutarı, başvuru tarihinde geçerli olan günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince seçilen kazancın %45’i alınmak suretiyle belirlenmektir. Borçlanma talebinde bulunanlar, asgari ve azami kazanç miktarları arasında bir rakam seçip, yurt dışı sürelerini buna göre borçlanabilmektedir. Buna göre sigortalıların 2021 yılı 1 günlük borçlanma tutarı için ödeyecekleri asgari tutar 53,66 TL, azami tutar ise 402,47 TL’dir. Borçlanma talebinde bulunanların asgari ve azami kazançlar arasında yapacakları ödemeler aylığı etkilemektedir.

Aylık bağlanabilmesi için ise;

• Yurda kesin dönülmüş olması, (Bu şart borçlanma için değil aylık bağlanması içindir. Kesin dönüş, aylık bağlanması talebinde bulunanların kısa süreli çalışmaya tabi işler hariç olmak üzere yurt dışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamalarını ifade eder.)
• Tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması,
• 5510 sayılı Kanunla mülga kanunların yürürlükteki hükümlerine veya sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanılmış olması,
• Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı başvuruda bulunulması gerekmektedir.

Aylık bağlandıktan sonra kurum tarafından düzenli olarak yıllık yoklama işlemleri yapılmaktadır. 3201 sayılı Kanuna göre borçlandıkları sürelere istinaden malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananlardan 6 aydan daha uzun süre yurt dışında bulunmuş olanlar, 6 aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren 3 ay içinde bu durumu aylık alınan kuruma bildirmek zorundadırlar. Söz konusu bildirimin yapılıp yapılmadığına ilişkin kontroller aylığı ödeyen ilgili kurumlar tarafından yapılabilmektedir. Yoklama sonucu bu süreler aşılmış ve aşılan süre devamındaki bildirim süresi de geçirilmiş ise aylık ödemesi bildirim yapılmaksızın durdurulmaktadır. Maaş ödemelerinin düzenli olarak devam etmesini isteyen gurbetçilerin bu hususta bildirim yapmayı ihmal etmemesini tavsiye ederiz.