YURT DIŞINDA NAFAKA İLAMLARININ YERİNE GETİRİLMESİ

Yabancı unsur taşıyan evliliklerin ya da hısımlık ilişkilerinin sona ermesinden sonra lehine nafaka alacağına hükmedilen veya nafaka almaya hakkı olan kişilerin bulundukları ülkelerde, nafakaya ilişkin ilamların icrasını ya da nafaka bağlanmasına ilişkin işlemlerin başlatılmasını istemelerine olanak sağlamak için bazı uluslararası sözleşmeler yürürlüğe konulmuştur. Bu sözleşmeler sayesinde devletlerarasında iş birliği ve koordinasyon sağlanarak mahkemelerce verilen nafakaya ilişkin ilamların icrası ve farklı ülkelerde bulunsalar dahi nafaka almaya hakkı olan kişilerin hak kaybı yaşamalarının önüne geçilmesi sağlanmaktadır.

TÜRKİYE’NİN NAFAKA İLAMLARININ YERİNE GETİRİLMESİNE İLİŞKİN TARAF OLDUĞU SÖZLEŞMELER VAR MIDIR? BU SÖZLEŞME HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE HANGİ KURUM VE KURULUŞLAR GÖREVLİDİR?

Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler;

-          Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınmasına ve Tenfizine İlişkin Lahey Sözleşmesi,

-          Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin Lahey Sözleşmesi ve

-          Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline İlişkin 1956 Tarihli Birleşmiş Milletler Sözleşmesidir.

Yurt dışından ve yurt içinden gelen nafaka alacaklarının tahsiline ilişkin bu taleplerde Adalet Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü yetkili bulunmaktadır. Bakanlık bünyesindeki Nafaka Bürosu bu kapsamda,  taraf olduğumuz milletlerarası sözleşmelerin uygulanmasını sağlamak için kurumlar arasında gerekli yazışma ve koordinasyonu sağlamaktadır.

 ADALET BAKANLIĞI DIŞ İLİŞKİLER VE AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ NAFAKA BÜROSUNUN GÖREVLERİ NELERDİR?

Nafaka Bürosu, yurt içinden yapılan başvuruları yabancı merkezi makamlara göndermekte veya yurt dışından yapılan başvuruları kabul etmekte ve aynı zamanda bu hususlarla bağlantılı yazışmaları yapmaktadır. Ülke içerisinde ise Cumhuriyet Başsavcılıkları aracılığıyla nafakaya esas teşkil eden yabancı mahkeme ilamlarının tenfizi için dava açmak ve davayı takip etmek, icra ve iflas yoluna başvurmak, nafaka konusunda karar verilmesi için mahkemeye başvurmak ya da yetkili merciden nafaka konusunda bir karar almak, sulh ve arabuluculuk gibi çözüm yollarına başvurmak, nafaka borçlusunun yerleşim yerinin ve malvarlığının tespiti için araştırma yapmak, soy bağının kurulması için dava açmak, delil toplanmasını kolaylaştırmak, tebligatı kolaylaştırmak ve nafakanın tahsilini güvence altına almak için gerekli diğer tedbirleri almak da Nafaka Bürosunun görevleri arasında bulunmaktadır. Ancak Bakanlıkça yapılacak bu tür işlemlerde “Mütekabiliyet (Karşılıklılık) İlkesi” gözetilir.

NAFAKAYA İLİŞKİN ULUSLARARASI İŞLEMLERİN BAŞLATILMASI SÜRECİ NASIL OLUR

Tarafı olduğumuz uluslararası sözleşme hükümlerinin uygulanabilmesi için, istisnai durumlar haricinde nafaka alacaklısı ile nafaka borçlusunun farklı ülkelerde ikamet ediyor olmaları gerekmektedir.

Başvurular ve diğer yazışmalar ilgili milletlerarası sözleşmelere taraf üye ülkelerin merkezi makamları tarafından yapıldığından nafaka borçlusu Türkiye’de ikamet ediyorsa, nafaka alacaklısı bulunduğu ülkenin merkezi makamına başvurmalıdır. Türkiye’de ikamet eden nafaka alacaklıları da Adalet Bakanlığı bünyesindeki Nafaka Bürosuna başvurmalıdır.